Aftësia për të kontrolluar emocionet dhe për të mbajtur qetësinë kur ndjeheni nën presion lidhet drejtpërdrejt me suksesin tuaj. TalentSmart (provider botëror i shërbimeve të inteligjencës emocionale), ka kryer një hulumtim në mbi një milion njerëz dhe gjeti se 90% e top performer janë në gjendje të menaxhojnë emocionet e tyre në periudhë stresi në mënyrë që të kenë gjithçka nën kontroll.
Nëse keni pasur mundësinë për të ndjekur punën time, ju mund të keni lexuar mënyrën se si stresi mund të ndikojë negativisht në shëndetin tuaj fizik dhe mendor (mendoni studimin e fundit nga Yale sipas së cilit stresi i vazhdueshëm dëmton në mënyrë të pakthyeshme zonën e trurit, përgjegjëse për vetëkontrollin tonë). E keqja e vërtetë e stresit (dhe ankthit që në mënyrë të pashmangshme rrjedh prej saj) është se ai paraqet një emocion absolutisht të domosdoshëm. Truri jonë, me fjalë të tjera, është “programuar” në mënyrë që ta bëjnë veprimin të vështirë derisa të ndiejmë një nivel të caktuar tensioni. Në fakt, një performancë e mirë rrjedh shumicën e kohës nga aktivizimi i niveleve të ulëta të stresit që, nëse nuk zgjatet, është pothuajse i padëmshëm.
Përveç rritjes së rrezikut të sëmundjeve të zemrës, depresionit dhe obezitetit, stresi degradon performancën njohëse. Për fat të mirë, megjithatë, nëse një luan nuk ju ndjek, shumica e stresit është subjektive dhe nën kontrollin tuaj. Udhëheqësit kanë strategji shumë interesante që pëërdorin në rrethana të veçanta. Kjo redukton nivelet e tyre të agjitimit pa marrë parasysh mjedisin rreth tyre, duke krijuar një lloj stresi me ndërprerje dhe jo të zgjatur. Megjithëse kam eksperimentuar shumë strategji që njerëzit e suksesshëm përdorin për të luftuar stresin, këtu do tëv lexoni dhjetë të parat. Disa nga këto patjetër qe i dini, por sfida e vërtetë është të njohësh kur është e nevojshme t’i përdorësh ato dhe të vendosësh mjetet e nevojshme për të luftuar këtë fenomen.
Ata e vlerësojnë atë që kanë
Merrni kohë për të falenderuar veten dhe të jeni mirënjohës për atë cfarë keni. Kjo nuk ështv thjesht “një gjë e drejtë” për të bërë por ajo gjithashtu përmirëson gjendjen tuaj, sepse zvogëlon hormonin e stresit me 23%. Një studim i kryer në Universitetin e Kalifornisë, Davis, zbuloi se njerëzit që punonin çdo ditë për të kultivuar një qëndrim mirënjohjeje, gjetën një përmirësim në gjendjen shpirtërore, energji dhe mirëqenie fizike. Është shumë e mundshme që, në këtë rast, nivelet më të ulëta të kortizolit luajtën një rol të rëndësishëm.
Ata kurrë nuk pyesin veten “dhe nëse …?”
E njëjta pyetje “dhe nëse?” nuk bën asgjë tjetër përveç se ushqen stresin dhe shqetësimin. Gjërat mund të shkojnë në një milion mënyra të ndryshme, dhe sa më shumë kohë të kaloni duke u shqetësuar për mundësitë, aq më pak mund të përqendroheni te rezultati. Njerëzit e qetë e dinë se vazhdimi i kërkimit të kësaj pyetjeje do të sjellë vetëm një humbje të madhe të kohës.
Ata mbeten optimistë
Mendimet pozitive ndihmojnë në transformimin e stresit të përhershëm, duke lejuar që truri të kthejë vëmendjen e tij në diçka që nuk është plotësisht stresuese. Ju duhet të jepni një ndihmë të vogël për trurin tuaj duke u fokusuar në diçka pozitive. Çdo mendim optimist do t’ju udhëheqë drejt përparësive të reja. Kur gjërat shkojnë mirë dhe humori yt është i mirë, gjithçka duket relativisht e thjeshtë. Por kur gjërat shkojnë keq dhe mendja juaj është e mbingarkuar nga mendimet negative, kjo mund të jetë një sfidë. Në këto momente, mendoni për ditën tuaj dhe identifikoni një gjë pozitive që ka ndodhur, pa marrë parasysh se sa e rëndësishme është. Nëse nuk mund të mendoni për ndonjë gjë të ndodhur sot, mendoni për një dicka pozitive që ju ka ndodhur më parë apo edhe një javë më parë. Ose ndoshta mendoni për një ngjarje emocionuese që mund të ndodhë në një afat të shkurtër. Çështja është që ju duhet të keni diçka pozitive për të kujtuar në momentin kur mendimet tuaja fillojnë dhe kthehen në negative.
Ata arrijnë të “stakojnë prizën”
Duke pasur parasysh rëndësinë e ruajtjes së stresit në një gjendje të përhershme, është e qartë se të gjeni kohë të lirë mund të ndihmojë shumë në ruajtjen e një gjendje emocionale paqësore. Kur punoni 24 orë në ditë në punën tuaj, ju ekspozoni veten në një breshëri të vazhdueshme të faktorëve stresues. Të qëndroni “offline” për disa momente, madje edhe telefonin, ju mund të largoheni nga problemet e përditshme. Disa studime të kohëve të fundit kanë treguar se marrja e një pushimi të vogël duke mos lexuar qoftë edhe një e-mail mund të ulë ndjeshëm nivelet e stresit. Sot, teknologjia lejon komunikim të vazhdueshëm dhe pritshmërinë për të qenë në dispozicion 24 orë në 24, 7 ditë nga 7. Në këtë mënyrë, është bër jashtëzakonisht e vështirë për të shijuar një moment paqeje jashtë mjedisit të punës, sepse një e-mail mund të të kthjej përsëri në detyrë në çdo kohë. Nëse është një sfidë shumë e madhe të stakoni prizën gjatë ditëve të javës, atëherë mendojeni për në fundjavë. Zgjidhni copëza pauze: ju do të habiteni se sa shumë mund të rigjeneroheni nga këto ndërprerje të vogla dhe se sa vetëm një “shplodhje mendore” është në gjendje të reduktojë stresin e programit tuaj javor.
Kufizoni përdorimin e kafeinës
Pirja e kafeinës nxit lirimin e adrenalinës. Adrenalina është burimi i mekanizmit të “lufto ose largohu”, një sistem mbijetese që ju detyron të qëndroni në këmbë dhe të përballeni përballë një kërcënimi. Ky qëndrim largohet nga mendimi racional në favor të një rezultati më të shpejtë. Është e madhe ndoshta nëse ju ndjek, por nuk është aq e mirë për t’iu përgjigjur një e-mail të pakëndshme. Kur kafeina e vendos trurin tuaj dhe trupin tuaj në këtë gjendje stresi, emocionet tuaja kanë fuqinë mbi aksionet tuaja.
Ata flenë shumë
Unë kam këmbëngulur kaq shumë gjatë viteve për këtë temë dhe nuk mund të them kurrë se sa gjumi është i rëndësishëm për të rritur inteligjencën emocionale dhe për të menaxhuar stresin. Kur fle, truri juaj karikohet e thënë fjalë për fjalë, terhiq kujtimet e ditës ose i memorizon ose i hedh duke (gjeneruar ëndrrat), në mënyrë që të zgjoheni i shplodhur dhe me ide të qarta. Vetëkontrolli, vëmendja dhe kujtesa juaj janë të dëmtuara kur nuk pushoni mjaftueshëm. Privimi i gjumit rrit nivelet e hormoneve të stresit shpesh bëjnë të ndjeheni sikur ju nuk keni kohë për të fjetur, por të gjeni kohë për të pushuar është shpesh e vetmja gjë që mund të ju ndihmojë për të mbajtur gjërat nën kontroll.
Eliminoni bisedat negative
Një hap i madh në menaxhimin e stresit përfshin heqjen e fjalimeve negative. Sa më shumë që të mendoni për këtë të fundit, aq më shumë forcë ju jepni atyre. Shumica e mendimeve tona negative janë vetëm kjo: mendime, jo fakte. Kur e gjen veten duke menduar për gjëra pesimiste, zëri juaj i brendshëm thotë, “Është koha t’i ndaloni dhe t’i shkruani.” Ndaluni dhe merrni parasysh mendimet. Pasi të keni marr një moment për të reflektuar në mënyrë racionale, ju do të jeni në gjendje të vlerësoni vërtetësinë e tyre.
Mund të vemë bast që deklaratat e tuaja nuk janë të vërteta sa herë që përdorni fjalë të tilla si “kurrë”, “më e keqja”, “gjithmonë” etj. Nëse deklaratat tuaja duken ende fakte kur ju i shkruani ato në letër, shkoni tek një mik apo koleg që keni besim dhe përpiquni të përcaktoni nëse ai ose ajo ende është dakord me ju. Në këtë rast sigurisht do të dalë e vërteta. Kur duket se diçka ndodh gjithnjë apo jo, kjo varet nga një lloj “kërcënimi” i krijuar nga truri juaj që shtrembëron frekuencën ose seriozitetin apo zmadhon rëndësinë e një eventi. Identifikimi dhe etiketimi i mendimeve tuaja, duke i dalluar ato nga faktet, do t’ju ndihmojë të largoheni nga cikli i negativitetit dhe të lëvizni drejt një vizioni të ri të jetës.
Ata rifreskojnë perspektivën e tyre
Stresi dhe shqetësimi nxiten nga perceptimi i deformuar i ngjarjeve. Është e lehtë të mendosh se afatet, të pasurit e pamëshirshëm dhe trafiku jashtë kontrollit janë arsyet e vërteta pse ne jemi gjithmonë të stresuar. Ju nuk mund t’i kontrolloni rrethanat, por ju mund të kontrolloni se si reagoni ndaj tyre. Pra, para se të kaloni shumë kohë duke u fiksuar në diçka, merrni një minutë kohë për të shqyrtuar situatën “në perspektivë”. Nëse keni dyshime, përpiquni të kuptoni kur ankthi juaj mund të duket tërësisht i pamotivuar. Nëse po mendoni për deklarata radikale të tilla si “gjithçka po shkon keq” ose “asgjë nuk do të funksionojë”, atëherë duhet të riformuloni situatën. Një mënyrë e mirë për të korrigjuar këtë model të të menduarit joproduktiv është që të rendisni gjërat që janë duke shkuar keq ose që nuk po punojnë siç duhet. Më shumë gjasa ju do t’ju vijnë në mendje vetëm disa nga gjërat, dhe niveli i stresit do të duket shumë më i kufizuar sesa mendohej në fillimisht.
Marrin frymë
Mënyra më e lehtë për të dobësuar stresin është praktikimi i asaj që çdo ditë duhet të bëni: frymëmarrja. Praktika e frymëmarrjes do të trajnojë trurin tuaj që të fokusohet ekskluzivisht në gjëra të rëndësishme. Kur ndjeheni i shqetësuar, merrni disa minuta për t’u përqëndruar në frymëmarrje. Mbylle derën, rri duarkryq dhe merr frymë. Qëllimi është të mendoni vetëm për frymëmarrje dhe për të parandaluar që mendja juaj të bredh gjëkundi. Mendoni se si ndihesh të marrësh dhe të nxjerr frymën.
Duket e thjeshtë, por është e vështirë të bëhet për më shumë se një minutë ose dy. Asgjë nuk ndodh nëse devijoni për pak minuta mendimet tuaja; me siguri përqendrohuni në frymëmarrjen tuaj. Nëse qëndroni të përqendruar në frymëmarrjen tuaj kjo provon të jetë një luftë e vërtetë, provoni të numëroni çdo frymëmarrje deri në 20 dhe pastaj filloni përsëri nga 1-shi. Mos u shqetësoni nëse e humbni rezultatin; ju gjithmonë mund të filloni nga e para. Kjo detyrë mund të duket shumë e lehtë (dhe madje edhe pak budallackë), por do të befasoheni nga sa do të qetësoheni dhe sa më e lehtë është të largoheni nga mendimet që duken se turbullojnë trurin tuaj.
Ata nuk mbështeten vetëm tek vetja
Është joshëse, por krejtësisht joefektive, që të përpiqesh të zgjidhësh gjithçka vetë. Për të qenë i qetë dhe produktiv, duhet të njihni thembrën e Akilit dhe të kërkoni ndihmë kur është e nevojshme. Veçanërisht kur një situatë është aq e kërkuar që ju bën të ndiheni të tronditur. Secili prej nesh ka dikë në punë ose jashtë punës që është pjesë e ekipit tonë dhe është gati të ndihmojë në një situatë të komplikuar. Identifikoni këto lloj njerëzish dhe përpiquni të gjeni mbështetjen e tyre kur keni nevojë për to. Diçka e thjeshtë si të flasësh për shqetësimet e tua do të veprojë si një prizë për ankthin tuaj duke ju ofruar një perspektivë të re. Pjesa më e madhe e kohës, njerëzit e tjerë mund të shohin një zgjidhje që ju nuk mund ta kuptoni, sepse ata nuk janë të përfshirë emocionalisht. Kërkimi i ndihmës do të lehtësojë stresin tuaj dhe do të forcojë marrëdhëniet me njerëzit me të cilët mbështeteni.
LEXO EDHE: Përse shpeshherë harrojmë përmbajtjen e librave dhe të filmave
