14 shpikje të lindura (pothuajse) rastësisht
Coca Cola
Receta është ende sekrete, por historia e lindjes së Coca Cola nuk është një mister. Ishte John Pemberton, një farmacist, i cili shpiku atë që fillimisht kishte menduar si një ilaç i thjeshtë për të trajtuar probleme të ndryshme të ushtarëve gjatë luftës, si varësia e opiateve dhe dhimbja stomakut. Në vend të kësaj, pa e kuptuar, në fund të shekullit të 800 ai kishte shpikur atë që do të bëhej pija më popullore në botë.
Pite, Kaushi i akullores
Akullorja është shërbyer në pjata apo në gota për shumë vite, derisa, sipas versionit më të akredituar, gjatë Louisiana Purchase Expositionnë vitin 1904, lindi kaushi i akullores. Në fakt, një kiosk akulloresh po i bënte aq të mira sa që i mbaruan shpejt pjatat, ndërsa kioska persiane për pite nuk shiste pothuajse asgjë. Të dy pronarët e kioskave menduan të mblidhnin piten, rënie dhe të hidhnin akullore mbi të dhe voila! Kaushi i akullores lindi.
Teflon
Nëse ke gatuar ndonjëherë një omeletë ose një omletë të përsosur, mund të falënderosh Roy Plunkettin, një kimist që po punonte për DuPont në fillim të shekullit të njëzetë, kur ai aksidentalisht u ngatërrua në një substancë kimike që nuk reagonte dhe nuk ngjisnin gjatë eksperimenteve. Dupont e patentoi shpejt atë, dhe sot ne e njohim atë si Teflon, Veshja e tiganit që parandalon ushqimin që të mbesin të ngjitur edhe kur nuk shtojm vaj ose gjalpë.
Vulkanizimi i gomës
Charles Goodyear kishte kaluar vite duke kërkuar një mënyrë për të bërë gomën rezistente ndaj nxehtësisë dhe të ftohtit. Pas një numri përpjekjesh të dështuara, ai e gjeti atë në një përzierje, të njohur sot si vullkanizimi i gomës. Një mbrëmje, para se të fikte dritat e laboratorit, ndoshta nga lodhja, ai derdhi aksidentalisht squfur mbi gomë dhe, vuri të gjithën në një sobë, vuri re se ishte krijuar një përzierje e ngurtë që mund të përdorej për këpucët dhe gomat e makinave.
Plastika
Në fillim të viteve 1900, gummalac ishte materiali më i përdorur kur nevojitej të izolohej diçka. Por, meqë prodhohej nga sekrecionet e insekteve të Azi-së Juglindore, materiali nuk ishte shumë i lirë. Për këtë, kimisti Leo Hendrik Baekeland mendoi të fitonte diçka duke prodhuar një alternativë të ngjashme. Shpikja e tij ishte një material i modelueshëm që mund të nxehej në temperatura jashtëzakonisht të larta pa u shtrembëruar. Materiali që më pas u quajt plastik.
Pacemaker
Wilson Greatbatch po punonte në një pajisje që regjistronte rrahjet e zemrës së njeriut, kur ai futi gabimisht rezistencën e gabuar. Ai përfundoi duke riprodhuar përsosmërisht ritmit e zemrës, duke krijuar pa dashje pacemaker e parë të implante në historinë e mjekësisë.
Post-it
Në vitin 1968, Spencer Silver, një kimist që punonte për 3M, u pengua me një ngjitës “ngjitës me fuqi të dobët”, i cili ishte mjaft i fortë nëse ngjitej në një copë letre, por mjat i dobët sa të mos grisej gjatë shkëputjes. Pas shumë përpjekjeve të pasuksesshme për të gjetur një aplikim për ta tregëtuar këtë zbulim, një nga kolegët e Silverit, Art Fry, kuptoi se kjo ishte një shpikje e përsosur.
Mikrovala
Çdo kuzhinier i ngadaltë duhet të jetë mirënjohës ndaj z. Percy Spencer, specialist i radarit detar, i cili ishte duke luftuar me emetuesit e mikrovalës, kur ndjeu se copa e çokollatës në xhepin e tij filloi të shkrihej. Ishte viti 1945, dhe bota, ose më mirë kuzhina, nuk ka qenë më e njëjta. Për më mirë ose më keq, do të jenë shefat për ta dekretuar atë.
Play-Doh plastelina
Ndoshta nuk është për t’u habitur që materiali i ngjeshur dhe me erë të keqe, me të cilin kemi luajtur të gjithë si fëmijë, fillimisht ishte projektuar për të pastruar letërën në mur. Sidoqoftë, në fillim të shekullit të njëzetë, qymyri nuk përdorej më për të ngrohur shtëpitë, gjë që do të thoshte se muri ishte relativisht i pastër. Për fatin e mirë të Cleo McVicker, shpikësi origjinal, djali i tij zbuloi një përdorim tjetër të këtij materiali: modelimi me duar, për t’u argëtuar.
Rrezet X
Më 1895, Wilhelm Röntgen po eksperimentonte me tuba boshe dhe kuptoi se disa kartona fluoreshente po ndriçonin. Kjo ndodhi pavarësisht faktit se ndrërmjet tubit dhe kartonit ndodhej një bllok të trashë. I vetmi shpjegim ishte se disa rreze drite po kalonin efektivisht nëpër bllokut solid. Duke qënë se zbulimi ishte ende në fillimet e tij, këto rreze u quajtën “x”, në pritje për t’i gjetur një emër më të përshtatshëm. Por pastaj nuk u ndryshua, edhe pse sot ato mund të quhen edhe “rrezet Röntgen”.
Drithërat (corn flakes)
Keith Kellogg sapo kishte filluar të ndihmonte vëllain e tij Xhon të përgatiste ushqimet për pacientët në spitalin ku punonte, kur një ditë harroj brumin me fryrës të bukës për disa orë. Duke e kuptuar dëmin, jo për të hedhur dëm ushqimin, ai vendosi ta gatuajë atë gjithsesi, me rezultatin e krijimit të pjatës së parë të Cornflakes. Që ende sot mbajnë emrin e tij.
Dinamiti
Pluhuri shpërthyes dhe nitroglicerina kanë qenë gjithmonë në qarkullim. Problemi, sidomos në rastin e nitroglicerinës, është paqëndrueshmëria e saj. Vetëm kur Alfred Nobel zbuloi – rastësisht – një metodë për të përmbajtur substancën pa penguar fuqinë e saj, dinamiti u kthye në përdorim. Zbulimi u patentua nga Nobel në 1867.
LEXO EDHE:orka-balena-vrasese-nje-grabitqar-qe-duhet-mbrojtur-sociale-dhe-inteligjente-si-ujku/